Παιδαγωγική του Δάσους – Σχολείο του δάσους "Πευκίτες"

Το Σχολείο του Δάσους “Πευκίτες” είναι το πρώτο σχολείο στην Ελλάδα που εφαρμόζει  τις αρχές του παγκόσμιου μεταρρυθμιστικού κίνηματος στην εκπαίδευση της προσχολικής ηλικίας, αυτό της Παιδαγωγικής του Δάσους. Στοχεύει στην πλήρη ανάπτυξη των συναισθημάτων των παιδιών, στην κινητική τους ολοκλήρωση και στην καλλιέργεια του σεβασμό προς το συνάνθρωπο και την φύση, έτσι όπως μόνο μέσα στο φυσικό περιβάλλον μπορεί να πραγματωθεί τούτο, βιωματικά, ελεύθερα, χωρίς τοίχους.
Η εφαρμογή της Παιδαγωγικής του Δάσους στα ελληνικά δεδομένα ως σύλληψη για τους «ΠΕΥΚΙΤΕΣ» γεννήθηκε μέσα από τις σελίδες του αναγνωστικού που είχε γράψει ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου “Τα Ψηλά Βουνά” σε συνδυασμό με όσα συμβαίνουν στο εξωτερικό (τα “I Ur och Skur”/”Βρέξει-Χιονίσει” της Σουηδίας, μέχρι τα Forest and Nature Schools του Καναδά, αλλά και σε άλλα μέρη του κόσμου) και δοκιμάστηκε από εμάς σε εφαρμοσμένα πειραματικά προγράμματα ήδη από το 2012. Μέσω του ελεύθερου παιχνιδιού και της κατά βούληση μάθησης μέσα από τον κόσμο του δάσους, τα παιδιά αναπτύσσονται ελεύθερα και ‘κείνα χτίζοντας προσωπικότητες με αυτοπεποίθηση, φαντασία και χαρά για τη ζωή.

Πραγμάτωση μιας παιδαγωγικής διαδικασίας εκτός των στενών ορίων μιας τάξης, που επιδιώκει τη μάθηση στο ύπαιθρο, χωρίς καταναγκασμούς και που προάγει την πολύπλευρη ανάπτυξη του παιδιού μέσω της ελευθερίας. Όπου αφορά πρωτίστως την Πρωίμη παιδική ηλικία (2 έως 5 ετών) καθώς με βιωματικό τρόπο επιτυγχάνονται όχι μόνο οι στόχοι που τίθενται για αυτήν την τρυφερή ηλικία (κοινωνική, κινητική και νοητική αντίληψη), αλλά επιτυγχάνεται και η ανάπτυξη της δημιουργικής, κριτικής και κυρίως αυτόνομης σκέψης τους, όπως μόνο στο ύπαιθρο και με τις προκλήσεις που εκεί  υπάρχουν μπορεί να επιτευχθεί (όπως εξάλλου αναφέρεται στα Regio Emilia το περιβάλλον ως τρίτος δάσκαλος). Ακολούθως τόσο τα παιδιά των υπόλοιπων ηλικιών, κυρίως της Μέσης Παιδικής ηλικίας (6 έως 10 ετών) που προσέρχονται με μία σταθερή συχνότητα και μέσω μίας ομάδας που ασφαλώς και δεν πρέπει να αλλάζει, αλλά να παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια ενός σχολικού έτους. Όσο και κάποιων ειδικών ομάδων (παιδιών θύματα bullying, με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, σύνδρομο Down, κ.α. ) μπορούν να ωφεληθούν ποικιλοτρόπως, ισορροπώντας τον σύγχρονο τρόπο ζωής που όλο και περισσότερο αποξενώνει τον άνθρωπο από την φύση και τις πρωταρχικές ισορροπίες (για π.χ. οι ποικίλες εξαρτήσεις με τα ηλεκτρονικά μέσα, tablets, κ.α.).

Το Σχολείο του Δάσους είναι καθοδηγούμενο από τα παιδιά, παροτρύνοντας ‘τα να συμμετέχουν σε αυτό που τα ενδιαφέρει περισσότερο στην φύση, προάγοντας το ελεύθερο παιχνίδι και τις αυθόρμητες δραστηριότητες, μολονότι υπάρχουν κάποιες κατευθύνσεις από τους παιδαγωγούς. Η παρατηρητικότητα από την πλευρά των τελευταίων και η  συναισθηματική ικανότητα τους ώστε να μπορούν να σιωπούν ή να καθοδηγούν χωρίς διδακτισμό αποτελούν βασική προϋπόθεση.
Το Σχολείο του Δάσους “Πευκίτες” βρίσκεται σε δίχτυα ενημέρωσης κι επικοινωνίας που περιλαμβάνουν τα: I Ur och Skur ή Mulleborg (Σουηδία), το Cedarsong (ΗΠΑ), το Forest school association (Βρετανία) και το Nature school of Αustralia.
H ιδρυτική ομάδα μας ταξίδεψε μέχρι τη Σουηδία ώστε να γνωρίσει τη γυναίκα εκείνη που άνοιξε το πρώτο σχολείο του δάσους στη Σουηδία, τη Siw Linde. Εγκαρδιότητα!
Ήρθαν σε εμάς με ανοιχτή καρδιά άνθρωποι που μοιράζονταν το ίδιο όραμα. Από τη Γερμανία η Anita Ege, από την Αυστραλία ο Lloyd Godson. Ηλεκτρονική αλληλογραφία ζεστή αγκαλιά με άλλους Παιδαγωγούς, φίλους πια.

Στο σχολείο του δάσους, δεν κάνουμε κήρυγμα για την προστασία της φύσης, αλλά ερωτευόμαστε μια συγκεκριμένη τοποθεσία και μεγαλώνοντας αγαπάμε όλο τον πλανήτη, προσδιορίζοντας την θέση μας μέσα του. Η φύση έχει έναν σκοπό στη μάθηση, την παρατήρηση, στην ανάπτυξη του παιδιού. Γι’ αυτό δεν έχει νόημα μια προσέγγιση τυχαίας δραστηριότητας

Δεν είμαστε γυμναστές, δεν είμαστε πρόσκοποι κι ούτε ορειβάτες. Πρέπει όμως ο παιδαγωγός του δάσους να διαθέτει κάποιες από τις παραπάνω δεξιότητες.

Το ελεύθερο παιχνίδι στο ύπαιθρο καθοδηγείται, αλλά δεν υπαγορεύεται.

Η έκθεση στην φύση μειώνει τα συμπτώματα του συνδρόμου ADHD, γνωστού ως Attention Deficit Hyperactivity Disorder.